ช่วงที่ผ่านมานี้ ได้รับคำถามเกี่ยวกับหนี้สงสัยจะสูญมาค่อนข้างมากครับ เลยเอามาลองทำเป็นแนวคิดเปรียบเทียบกับกฎหมายดู เผื่อจะช่วยให้เข้าใจได้มากขึ้น

ข้อกฎหมาย
มาตรา 65 ทวิ (9) การจำหน่ายหนี้สูญจากบัญชีลูกหนี้ จะกระทำได้ต่อเมื่อเป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขที่กำหนดโดยกฎกระทรวง แต่ถ้าได้รับชำระหนี้ในรอบระยะเวลาบัญชีใด ให้นำมาคำนวณเป็นรายได้ในรอบระยะเวลาบัญชีนั้น

กฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง
การตัดจำหน่ายหนี้สูญนั้น โดยหลักๆแล้วจะพิจารณาจาก กฎกระทรวงฉบับที่ 186 โดยมีรายละเอียดดังนี้

1. หนี้สูญที่จะจำหน่ายจากบัญชีลูกหนี้ ต้องเป็นหนี้ที่มีลักษณะดังนี้
(1) ต้องเป็นหนี้จากการประกอบกิจการหรือเนื่องจากการประกอบกิจการ หรือหนี้ที่ได้รวมเป็นเงินได้ในการคำนวณกำไรสุทธิ ทั้งนี้ ไม่รวมหนี้ที่ผู้เป็น หรือเคยเป็นกรรมการหรือหุ้นส่วนผู้จัดการเป็นลูกหนี้ ไม่ว่าหนี้นั้นจะเกิดขึ้นก่อนหรือในขณะที่ผู้นั้นเป็นกรรมการหรือหุ้นส่วนผู้จัดการ
(2) ต้องเป็นหนี้ที่ยังไม่ขาดอายุความและมีหลักฐานโดยชัดแจ้งที่สามารถฟ้องลูกหนี้ได้

2. พิจารณาถึงจำนวนเงินของหนี้ โดยข้อกำหนดของจำนวนหนี้ที่แตกต่างกัน มีดังนี้

(1) ในกรณีหนี้ของลูกหนี้แต่ละรายมีจำนวนเกิน 500,000 บาทขึ้นไป (หนี้ > 500,000 บาท) ต้องดำเนินการดังต่อไปนี้
1)ได้มีการติดตามทวงถามให้ชำระหนี้ตามสมควรแก่กรณี โดยมีหลักฐานการติดตามทวงอย่างชัดแจ้งและไม่ได้รับชำระหนี้ โดยปรากฏว่า
– ลูกหนี้ตาย เป็นคนสาบสูญ หรือมีหลักฐานว่าหายสาบสูญไปและไม่มีทรัพย์สินใดๆ จะชำระหนี้ได้
– ลูกหนี้เลิกกิจการ และมีหนี้ของเจ้าหนี้รายอื่นมีบุริมสิทธิเหนือทรัพย์สินอยู่ในลำดับก่อนเป็นจำนวนมากกว่าทรัพย์สินของลูกหนี้ (เป็นเจ้าหนี้ใหญ่กว่า เหนือกว่า) เช่น หนี้ภาษีอากรค้าง สรรพากรถือเป็นเจ้าหนี้บุริมสิทธิที่จะได้รับชำระมาเป็นอันดับแรกๆ เลย แม้กระทั่งในหมู่ราชการด้วยกันเองก็ตาม สรรพากรมีบุริมสิทธิสูงกว่า (ถือว่าเป็นหนี้ต่อแผ่นดิน)

(2) ได้ดำเนินการฟ้องร้องลูกหนี้ในคดีแพ่ง หรือยื่นคำขอเฉลี่ยหนี้ในคดีที่ลูกหนี้ถูกเจ้าหนี้รายอื่นฟ้องในคดีเพ่ง และ ได้มีคำบังคับหรือคำสั่งของศาลแล้ว (แนวการตอบของกรมสรรพากร : ศาลไทย) แต่ลูกหนี้ไม่มีทรัพย์สินพอชำระหนี้ (ดำเนินการโดยกรมบังคับคดี : หลักฐานคือหนังสือบังคับคดีของกรมบังคับคดี)
(3) ได้ดำเนินการฟ้องร้องลูกหนี้ในคดีล้มละลาย หรือได้ยื่นขอรับชำระหนี้ในคดีที่ลูกหนี้ถูกเจ้าหนี้รายอื่นฟ้องล้มละลาย และ ได้ประนอมหนี้กับลูกหนี้โดยศาลมีคำสั่งเห็นชอบกับการประนอมหนี้นั้น หรือลูกหนี้ถูกศาลพิพากษาให้เป็นบุคคล้มละลายและได้มีการแบ่งทรัพย์สินของลูกหนี้ครั้งแรกนี้แล้ว

ข้อคิดเห็นเพิ่มเติม
กรณีที่เจ้าหนี้ไปฟ้องบังคับชำระหนี้กับลูกหนี้ซึ่งเป็นบริษัทต่างประเทศ และชนะคดีในศาลเกาหลี ซึ่งศาลมีคำพิพากษามาเรียบร้อยถึงที่สุดแล้ว บริษัทฯได้ขอตัดหนี้สูญนั้น สามารถทำได้หรือไม่

ตอบ: กรณีนี้ไม่สามารถทำได้ เนื่องจากศาลที่กล่าวถึงนั้นต้องเป็น คำพิพากษาของศาลไทยเท่านั้น (อ้างอิงจากข้อหารือของกรมสรรพากร)

สำหรับจำนวนเงินหนี้ส่วนที่เหลือจากนี้นั้น ขอยกยอดไว้เขียนต่อในบทความถัดไปครับ