หลายๆคนสับสนเกี่ยวกับเงินปันผลที่ได้รับจากการลงทุนครับว่า ต้องนำมายื่นเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาหรือไม่ และหากจะนำมายื่นแล้วต้องคำนวณอย่างไร ซึ่งเรื่องเกี่ยวกับเงินปันผล ผมเคยเขียนในบล็อกนี้ไว้บ้างแล้ว หากสนใจบทความเก่าๆ สามารถคลิกอ่านตามหัวข้อได้ที่นี่นะครับ

ประเภทของเงินได้พึงประเมิน (4) – เงินปันผล
http://tax.bugnoms.com/tax/revenue-type-in-thai-code-4/

เครดิตภาษีเงินปันผล
http://tax.bugnoms.com/tax/dividend-tax/

ควรเลือกใช้เครดิตภาษีเงินปันผลหรือไม่
http://tax.bugnoms.com/account/dividend-tax-selection/

เนื่องจากเมื่อวันก่อน ผมได้รับคำถามจากทางหน้า Facebook เกี่ยวกับเงินปันผลของกองทุนรวม ซึ่งได้ถูกหักภาษี ณ ที่จ่ายไว้ ว่าต้องนำมาเสียภาษีเงินได้ และเครดิตภาษีได้หรือไม่?

ผมเลยคิดว่าไหนๆแล้วก็ควรที่จะเขียนรายละเอียดเกี่ยวกับเรืองนี้เข้าไปด้วย เนื่องจากหากเขียนแต่เรื่องเงินปันผลที่ได้รับจากหุ้น (บริษัทที่จดทะเบียนในประเทศไทย) อย่างเดียวก็จะอาจจะไม่ครบถ้วนพอ และอาจจะทำให้ผู้อ่านคนอื่นๆเข้าใจผิดไปด้วยครับ

ปัจจุบัน เงินปันผลหลักๆ มีอยู่ 2 ประเภท คือ เงินปันผลจากบริษัทที่ตั้งขึ้นตามกฎหมายไทย (ทั้งในตลาดหลักทรัพย์และนอกตลาดหลักทรัพย์) กับ เงินปันผลที่ได้รับจากกองทุนรวม ตาม พ.ร.บ. หลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ พ.ศ. 2535 ซึ่งมีเงื่อนไขของการหักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่ายและการนำมายื่นแบบแสดงรายการภาษีสิ้นปี (ภงด.90) แตกต่างกัน ดังนี้

1) กรณีได้รับเงินปันผลจากบริษัทที่ตั้งขึ้นตามกฎหมายไทย
ประเภทของเงินได้ : 40(4) (ข)
เงินกำไรจากการขายหลักทรัพย์ : ได้รับยกเว้นไม่ต้องเสียภาษีเงินได้
ภาษี ณ ที่จ่าย : ถูกหักในอัตรา ร้อยละ 10
การยื่นแบบแสดงรายการภาษีสิ้นปี (ภงด.90) : สามารถเลือกดำเนินการได้ 2 วิธี
1.นำเงินปันผลที่ได้รับทั้งสิ้นในปีนั้นมารวมคำนวณเพื่อเสียภาษีรวมกับเงินได้ประเภทอื่น ซึ่งจะได้รับเครดิตภาษีเงินปันผล
2. ไม่นำเงินปันผลที่ได้รับทั้งสิ้นในปีนั้นมารวมคำนวณเพื่อเสียภาษีตอนสิ้นปี โดยกรณีนี้ถือว่าผลลงทุนยอมเสียภาษีสำหรับเงินปันผลในอัตราร้อยละ 10 = อัตราภาษีหัก ณ ที่จ่ายที่เคยถูกหักไว้

2) เงินปันผลที่ได้รับจากกองทุนรวม ตาม พ.ร.บ. หลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ พ.ศ. 2535
ประเภทของเงินได้ : 40(8)
เงินกำไรจากการขายหลักทรัพย์ : ได้รับยกเว้นไม่ต้องเสียภาษีเงินได้
ภาษี ณ ที่จ่าย : ไม่มี เว้นแต่ผู้ลงทุนยอมให้หักไว้ (สามารถเลือกได้ว่าจะให้หักหรือไม่)
ภาษีสิ้นปี : สามารถเลือกดำเนินการได้ 2 วิธี
1. นำเงินปันผลที่ได้รับทั้งสิ้นในปีนั้นมารวม คำนวณเพื่อเสียภาษีรวมกับเงินได้ประเภทอื่น แต่ไม่ได้รับเครดิตภาษีเงินปันผล
2. ยอมให้หักภาษี ณ ที่จ่าย ในอัตราร้อยละ 10 โดยสิ้นปีผู้ลงทุนไม่ต้องนำเงินปันผลที่ได้รับจากกองทุนรวมมารวมคำนวณเพื่อเสียภาษีตอนสิ้นปี โดยกรณีนี้ถือว่าผลลงทุนยอมเสียภาษีสำหรับเงินปันผล = อัตราภาษีหัก ณ ที่จ่าย

ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับเงินปันผลจากกองทุนรวม
เงินปันผลที่ได้รับจากกองทุนรวมส่วนใหญ่ที่ลงทุนกันอยู่จัดเป็นเงินได้ตามมาตรา 40 (8) ไม่ใช่มาตรา 40 (4) (ข) ที่ระบุไว้ว่า “เงินส่วนแบ่งกำไรที่ได้รับจากกองทุนรวม (ในที่นี้คือเงินปันผล) ว่าระบุว่าเป็นเงินส่วนแบ่งกำไรที่ได้จากกองทุนรวมเหมือนกัน แต่ทำไมไม่ใช่มาตรา 40 (4) (ข) อธิบายง่ายๆ แบบนี้ครับว่ากองทุนรวมที่เราคุ้นเคยกันในปัจจุบัน เป็นกองทุนรวมที่จัดตั้งตั้งแต่ปีพ.ศ. 2535 เป็นต้นมาตาม พ.ร.บ.หลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์พ.ศ. 2535 หรือเรียกภาษากฎหมายว่ากองทุนรวมที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายว่าด้วยหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ซึ่งก็คือ พ.ร.บ.หลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์พ.ศ. 2535)

แต่กองทุนรวมที่เขียนไว้ในมาตรา 40 (4) จะเป็นกองทุนรวมตามมาตรา 39 แห่งประมวลรัษฎากร ซึ่งหมายถึงกองทุนรวมที่เกิดขึ้นในอดีตก่อนมี พ.ร.บ. ดังกล่าว ซึ่งปัจจุบันเห็นว่าเหลืออยู่น้อยมากและกองทุนเหล่านั้นได้ทยอยปิดไปแล้ว ดังนั้น เงินปันผลที่ได้รับจากกองทุนรวมที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายว่าด้วยหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ พ.ศ. 2535 จึงที่ไม่เข้าข่ายเงินได้ตาม 40 (4) (ข) หรือนิยามเงินได้ประเภทอื่นตามมาตรา 40 (1) – (7) จึงถือเป็นเงินได้ตามมาตรา 40 (8) ครับ

ซึ่งเราสามารถสังเกตง่ายๆจากหลักฐานการหักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่ายที่กองทุนรวมส่งมาให้ครับว่าเป็นเงินได้ประเภทไหน….

ที่มาของข้อมูล
http://www.thaimutualfund.com/AIMC/aimc_about.jsp?pg=13
http://www.bangkokbank.com/Bangkok%20Bank%20Thai/Documents/Site%20Documents/Mutual%20Funds/Article33.pdf